تاریخ دانشگاه تهران - قسمت هفدهم

روایت دکتر سید مهدی شریفی دانشیار دانشگاه تهران از داستان دانشگاه تهران محرم 1342 در تاریخ ایران و جهت‌دهی به مبارزات دانشگاهی نقطه عطف برجسته‌ای بشمار می‌رود. آیت الله خمینی امروز13خرداد 42 در عصر عاشورای حسینی و در جمع هزاران نفر از عزاداران در فیضیه قم، سه خط قرمز ساواک برای محرم یعنی ممنوعیت انتقاد از شاه و اسرائیل و ممنوعیت اعلام در خطر بودن اسلام را زیر پا می‌گذارد. وی در سخنانی آتشین رژیم پهلوی را با بنی‌امیه و دستگاه یزید مقایسه می‌کند و با لحنی نصیحت‌گونه اما مصمم و قاطع خطاب به شاه می‌گوید به‌گونه‌ای عمل نکند که مردم از رفتن او شادمان شوند. آیت‌الله خمینی اسرائیل را دشمن ایران و اسلام می‌خواند و روابط عمدتاً پنهان حکومت پهلوی با تل‌آویو را مورد انتقاد شدید قرار می‌دهد. 14خرداد هم تظاهرات ضد حکومتی در بسیاری ازشهرها ادامه می‌یابد. شمار قابل توجهی از دانشجویان دانشگاه تهران پای ثابت تظاهرات مردمی هستند. شعار «سلام بر خمینی، درود بر مصدق»، و «اتحاد، مبارزه، پیروزی» درمیدان 24 اسفند شدت بیشتری می‌یابد. دانشجویان و مردم سپس به سمت کاخ مرمر می‌روند و شعار مرگ بر این دیکتاتور سرمی‌دهند. در دومین گام سیاست مشت آهنین، حکومت مردمی را که پس از شنیدن خبر بازداشت آیت‌الله خمینی سراسیمه و نگران؛ به خیابان‌ها آمده‌اند هدف قرار می‌دهد. در حمله نظامیان به مردم در چندین شهر از جمله قم تهران و ورامین شمار زیادی در خون می‌غلطند و شهید می‌شوند. تعداد بیشتری هم زخمی شده‌اند. سرلشکر اویسی فرمانده لشکر ۱ گارد مأمور سرکوب مردم شده است. حمله واحدهای گارد شاهنشاهی به تظاهرکنندگان به شهادت و مجروح شدن تعداد زیادی منجر می‌شود. شمار بیشتری از دانشجویان بازاریان و روحانیان هم بازداشت شده‌اند. هيأت دولت در جلسه امروز 18 خرداد به بررسی اوضاع کشور می‎پردازد. در خبری رسمی که دولت متشر می‌کند مخالفت‌ها و تظاهرات گسترده مردمی به عوامل خارجی نسبت داده می‌شود. سخنان وزير فرهنگ در این جلسه حیرت دانشجویان و اکثر مردم را برمی‌انگیزد. دکتر پرویز ناتل خانلری در جمع هیأت وزیران گفته است در روزهای اخیر هيچ‌گونه ناآرامي در ميان دانشجویان و فرهنگيان مشاهده نشده است البته شايع شده بود كه دانشجويان دانشسراي عالي اغتشاش كرده‌اند اما من تحقيق كردم ديدم شايعه‌اي بيش نیست. رئیس جدید دانشگاه در زمینه کنترل اوضاع دانشگاه خبرساز می‌شود. جهانشاه صالح که بر اساس اسناد ساواک در سوابقش مسائلی همچون قاچاق هروئین به ایران و ارتباط با سی‌ای‌آ دیده می‌شود می‌خواهد انتظامات دانشگاه را به‌دست دانشجویان بسپارد. هدف اصلی این طرح سرکوب دانشجویان بدست دانشجویان است. امروز اعلام شد هر دانشجویی به این کار علاقه‌مند است برای کارآموزی به دانشگاه پلیس معرفی می‌شود.